"Phật sở hành tán" (Buddhacarita) được xem là tác phẩm "trường ca" đầu tiên, của Phật giáo Bắc truyền viết về cuộc đời Đức Phật Thích Ca Mâu Ni. Tác giả Phật sở hành tán (PS HT) là Đại sĩ Mã Minh (As'vaghosa 100-160 TL), nhà luận thuyết đã có những đóng góp lớn lao vào quá trình hình thành hệ thống Phật giáo phát triển, Phật giáo Bắc truyền. Ngoài PSHT, những tác phẩm nổi tiếng khác của Đại sĩ Mã Minh còn có "Luận Đại Thừa Khởi Tín", "Đại Trang Nghiêm tinh luận"

Đại Tạng Kinh chữ Hán là một bộ tổng vựng các kinh sách Phật Giáo, nhưng bao gồm rất nhiều lĩnh vực như : triết học, lịch sử, ngôn ngữ, văn học, nghệ thuật, lịch toán, y dược, thiên văn... Đây là một kết tinh của văn hóa Trung Quốc và văn hóa nước ngoài có ảnh hưởng sâu xa đối với sự phát triển của văn hóa thế giới.

Trong tạp chí Văn Hóa Phật Giáo số đặc biệt 144 - 145, ra ngày 1-1-2012, có đăng bài viết Cá nghe kinh của tác giả Trần Kiêm Đoàn, một bài viết có nhiều điểm liên quan đến vấn đề phiên dịch kinh điển. Với vai trò của một nhà nghiên cứu, dịch thuật kinh điển Phật giáo trong nhiều năm, tác giả Đào Nguyên đã nhận thấy bài viết Cá nghe kinh của tác giả Trần Kiêm Đoàn có một số điểm cẩn phải trao đổi. Nhân đây, xin trân trọng giới thiệu bài viết của tác giả Đào Nguyên đến quý bạn đọc.

Thời Đại sư Chân Đế (Paramàrtha) vào Trung Quốc, lần đến nhà Trần (557-588) ở phương Nam là thời kỳ Trung Quốc còn chia hai, miền Bắc còn cát cứ, mảng A tỳ đàm chưa được dịch nhiều, những từ ngữ, thuật ngữ liên hệ còn đang ở giai đoạn dò dẫm, hình thành. Thời đại của Pháp sư Huyền Trang, nhà Đường (618-906) đã thống nhất đất nước, xã hội đã có những phát triển tốt, bản thân Pháp sư Huyền Trang đã sang tận Ấn Độ cầu học, tham khảo, ghi chép v.v...

Kinh Na Tiên Tỳ-kheo tuy mang tên là kinh nhưng thật sự là một bản luận, vì thế Đại tạng kinh Đại chánh tân tu (ĐTK/ĐCTT) đã sắp vào Tạng Luận, thuộc bộ Luận tập, là bộ thứ năm, bộ sau cùng của Tạng Luận, gồm toàn tập 32, từ số hiệu 1.628 đến số hiệu 1.692, tập hợp toàn bộ các luận, luận thích(1), các kinh nhưng nội dung là luận(2), các luận kệ (khuyến phát, xưng tán) các thần chú(3)… không thể sắp vào bốn bộ trên (bộ Thích kinh luận, bộ A-tỳ-đàm, bộ Trung quán, bộ Du-già).