Thanh tịnh là một đề tài có lẽ là quan trọng vào bậc nhất của đạo Phật. Vì đạo Phật còn gọi là Thanh-tịnh-đạo. Phẩm “Khó Tin Hiểu” của Hội thứ I là một phẩm có thể xem là dài nhất của Đại-Bát-Nhã có tới 103 quyển (từ quyển 102 đến quyển 204) thuyết giảng về đề tài này. Ngoài ra, giáo pháp thanh tịnh cũng được lặp lại trong Hội thứ I: Quyển 103, phẩm "Thanh Tịnh"; quyển 287, phẩm "Khen Ngợi Thanh Tịnh"; quyển 292-296, phẩm "Thuyết tướng Bát Nhã", chưa kể đến nhiều Hội khác trong đại phẩm này. Chính nhờ tịnh nên phát huệ, nên pháp môn này và thiền định được chú ý hơn cả.

Khi ấy, Xá lợi Tử bạch Phật: - Bạch Thế Tôn! Tùy hỷ hồi hướng không điên đảo như thế là đều do nhờ uy lực của Bát Nhã Ba-la-mật mà được thành tựu. Phật bảo Xá lợi Tử: - Đúng vậy! Đúng vậy! Xá lợi Tử bạch Phật: - Bạch Thế Tôn! Bát Nhã Ba-la-mật như thế thường chiếu sáng nên kính lễ, các pháp thế gian chẳng thể làm nhiễm ô được, có thể trừ tối tăm, có thể phát ánh sáng, có thể cho lợi ích an vui, có thể làm tôn dẫn, làm mắt sáng cho người mù, làm đuốc tuệ cho những người đi trong tăm tối, dẫn dắt kẻ lạc đường vào chính đạo, chỉ rõ tánh các pháp chính là Nhất thiết trí. Chỉ rõ tất cả pháp không sanh, không diệt, là mẹ của các đại Bồ tát, có thể làm cho chư Phật vận chuyển bánh xe pháp Vô thượng đủ ba phen mười hai hành tướng. Làm chỗ nương tựa cho người không nơi nương tựa, dứt trừ tất cả khổ não sanh tử, mở bày, chỉ dạy các pháp vô tánh là tự tánh. (Q.559, ĐBN)

Trong 5 Hội đầu của Đại-Bát-Nhã do Ngài Huyền Trang dịch, mỗi Hội đều có thuyết minh về tùy hỷ hồi hướng, có Hội nói rất rộng như Hội thứ I, có hội rất tóm lược như Hội này. Chúng ta đã có dịp đọc nhiều lần về nghĩa thú của phẩm "Tùy Hỷ Hồi Hướng" nhất là Đại bản do Ngài Huyền Trang dịch. Tất cả đều có không khí như nhau: Câu văn rất dài, lối diễn tả khúc mắc, các từ lại khó hiểu. Nên, chúng tôi trích dẫn thêm phẩm “Tùy Hỷ” của Kinh Ma Ha Bát Nhã Ba-La-Mật-Đa do Ngài Cưu Ma La Thập dịch và phẩm “Tùy Hỷ Hồi Hướng” của Kinh Phật Mẫu Bát Nhã, do Ngài Thí Hộ dịch; để Quý vị có dịp đọc giải tỏa những thắc mắc về lối chuyển ngữ cũng như cách diễn tả văn cú cùng một đề tài của cả ba bản Kinh này. Từ Hội thứ VI trở đi chúng ta không có dịp trở lại vấn đề này nữa.

Lại nữa, Kiều thi ca! Thiện nam, thiện nữ v.v... nào giáo hóa các loài hữu tình ở châu Thiệm bộ, làm cho an trụ mười thiện nghiệp đạo, lần lượt cho đến giáo hóa khắp các loài hữu tình ở thế giới mười phương của chư Phật như cát sông Hằng v.v... làm cho an trụ mười thiện nghiệp đạo, thì ý ngươi thế nào? Thiện nam, thiện nữ này do nhân duyên như vậy được phước có nhiều không? Trời Đế Thích thưa: - Rất nhiều! Bạch Thế Tôn. Rất nhiều! Bạch Thiện Thệ.

Lại nữa, Kiều thi ca! Giả sử xá lợi của Phật đầy dẫy cả châu Thiệm bộ này lấy làm một phần, có người biên chép pháp môn Bát Nhã Ba-la-mật thâm diệu lấy làm một phần, thì trong hai phần ấy ngươi nhận phần nào? Trời Đế Thích thưa: - Bạch Thế Tôn! Ý của con thà nhận Bát Nhã thậm thâm. Vì sao? Vì chẳng phải con không tin nhận, cung kính, cúng dường xá lợi của chư Phật, nhưng thân của chư Phật và xá lợi đều nhân nơi pháp môn Bát Nhã Ba-la-mật thậm thâm mà xuất sanh; đều do công đức uy lực đã huân tu từ Bát Nhã Ba-la-mật nên mới được tất cả thế gian, trời, người, A tu la v.v… cung kính, cúng dường.

Bấy giờ, trong chúng có bốn vạn Thiên tử đồng thanh thưa trời Đế Thích: - Đại tiên thường nên lắng nghe, thọ trì, đọc tụng, cung kính, cúng dường, tôn trọng, khen ngợi Bát Nhã sâu xa này. Vì sao? Vì nếu ai có thể chí tâm lắng nghe, thọ trì, đọc tụng, cung kính, cúng dường, tôn trọng, khen ngợi Bát Nhã sâu xa này thì làm cho tất cả pháp ác giảm bớt, pháp lành tăng thêm.

Bấy giờ, trời Đế Thích v.v... trong chúng chư Thiên cõi Dục; Đại Phạm Vương v.v... trong chúng chư Thiên cõi Sắc và các thần tiên khác vui mừng hớn hở, đồng một lúc cao giọng xướng lên: - Lạ thay! Lạ thay! Tánh của các pháp sâu xa vi diệu! Như Lai xuất hiện ở đời dùng năng lực thần thông gia bị Thiện Hiện v.v... tuyên thuyết chỉ dạy: Nếu các Bồ tát không xa lìa Bát Nhã Ba-la-mật thì chúng ta sẽ cung kính, cúng dường vị đó như Phật Thế Tôn!

Khi ấy, trời Đế Thích cùng bốn vạn Thiên tử đồng đến hội. Bốn Thiên Vương hộ thế cùng hai vạn Thiên tử đồng đến hội. Đại Phạm Thiên Vương chủ cõi Sách ha cùng một vạn Phạm chúng đồng đến hội. Lại có năm ngàn chúng trời Tịnh cư cũng đến dự. Nghiệp quả và ánh sáng nơi thân của các chúng trời này ở trước oai quang của Phật đều không thể phát ra được. (Q.556, ĐBN)

Tôi nghe như vầy: Một thời Thế Tôn ngự ở đỉnh núi Thứu Phong, thuộc thành Vương Xá, cùng chúng đại Bí sô một vạn hai ngàn người(1) đều là bậc A la hán. Cụ thọ Thiện Hiện, Xá lợi Tử v.v... làm Thượng thủ, ngoại trừ hiền giả A Nan Đà còn ở bậc hữu học. Lại có vô lượng vô số đại Bồ tát đắc vô ngại biện, Bồ tát Từ Thị (Di Lạc), Bồ tát Diệu Cát Tường (Văn Thù Sư Lợi) v.v... làm Thượng thủ.

Lại nữa, Thiện Hiện! Các Bồ tát nên quán các pháp không hòa hợp để tùy thuận Bát Nhã Ba-la-mật. Nên quán các pháp không phân biệt để tùy thuận Bát Nhã Ba-la-mật. Nên quán các pháp không hoại để tùy thuận Bát Nhã Ba-la-mật. Nên quán các pháp không biến đổi để tùy thuận Bát Nhã Ba-la-mật. Nên quán các pháp không biểu thị để tùy thuận Bát Nhã Ba-la-mật.