Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu các Bồ tát cho đến trong giấc mộng chẳng đắm trước ba cõi và cũng chẳng ca ngợi địa vị Nhị thừa, tuy quán các pháp giống như những gì đã thấy trong mộng, nhưng đối với Niết bàn chẳng thủ chứng, nên biết đó là tướng Bồ tát Bất thối chuyển. Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu các Bồ tát trong giấc mộng thấy Phật thuyết pháp cho vô lượng trăm ngàn Đại chúng vây quanh, hoặc thấy tự thân có việc như thế thì đó là tướng các Bồ tát Bất thối chuyển.

Lại nữa, Thiện Hiện! Ngươi hỏi Đại thừa như vậy từ nơi nào ra, đến trụ nơi nào? Thiện Hiện! Đại thừa như vậy từ trong ba cõi mà ra và đến an trụ trong Nhất thiết trí trí; do vì Nhất thiết trí trí mà hiện ra ba cõi, nhưng vì không có hai, nên không ra không đến. Vì sao? Vì hoặc Đại thừa, hoặc Nhất thiết trí trí, hai pháp như vậy chẳng phải tương ưng, chẳng phải chẳng tương ưng, chẳng phải hữu sắc, chẳng phải vô sắc, chẳng hữu kiến, chẳng phải vô kiến, chẳng hữu đối, chẳng phải vô đối, đều cùng nhất tướng, chỗ gọi là vô tướng. Pháp vô tướng không ra không đến. Vì sao? Thiện Hiện! Pháp vô tướng chẳng đã ra và đã đến, chẳng phải sẽ ra và sẽ đến, chẳng phải đang ra và đang đến.

Bấy giờ, Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: - Chúng con phải do hành tướng trạng nào để biết Bồ tát này Bất thối chuyển? Phật bảo: - Thiện Hiện! Nếu đại Bồ tát có thể biết rõ như thật hoặc bậc dị sanh, hoặc bậc Thanh văn, hoặc bậc Độc giác, hoặc bậc Bồ tát, hoặc bậc Như Lai, các bậc như thế tuy nói có khác, nhưng trong các pháp như không biến đổi, không phân biệt, không hai, không hai phần.

Các đại Bồ tát tu hành Bát nhã khi quán các pháp vì thấy ngã là vô sanh nên rốt ráo thanh tịnh; vì thấy hữu tình, dòng sinh mạng, sự sanh, sự dưỡng, sự trưởng thành, chủ thể luân hồi, người do người sanh, ngã tối thắng, khả năng làm việc, khả năng khiến người làm việc, khả năng tạo nghiệp, khả năng khiến người tạo nghiệp, tự thọ quả báo, khiến người thọ quả báo, cái biết, cái thấy là vô sanh, nên rốt ráo thanh tịnh.

Bấy giờ, trong hội chúng có một Thiên nữ tên Căng già thiên, từ chỗ ngồi đứng dậy đảnh lễ dưới chân Phật, kéo phủ vai trái, chân phải quỳ sát đất, chấp tay hướng về Phật thưa: - Bạch Thế Tôn! Con ở những chỗ đó cũng không sợ hãi, đối với các pháp cũng không nghi ngờ. Vào đời tương lai, con cũng vì các hữu tình nói pháp không sợ hãi, không nghi ngờ! Khi ấy, đức Thế Tôn liền mỉm cười, từ miệng Ngài phóng ra ánh sáng màu vàng chiếu khắp mười phương vô biên thế giới, rồi chiếu trở lại cõi Phạm Thế, hiện đại thần thông, trở về nhiễu quanh bên phải Phật ba vòng xong, nhập vào trong đảnh(2) Phật.

Lúc bấy giờ, cụ thọ Thiện Hiện thưa: - Bạch Thế Tôn! Nói Đại thừa, Đại thừa là vượt hơn tất cả trời, người, A tu la v.v... là tối tôn, tối thắng, tối thượng, tối diệu. Đại thừa như vậy bằng với hư không, cũng như hư không có thể dung nạp khắp vô lượng, vô số, vô biên hữu tình. Đại thừa cũng vậy, có thể dung nạp vô lượng, vô số, vô biên hữu tình. Do nhân duyên này nên Đại thừa tức là Nhất thiết trí trí. Lại như hư không không đến, không đi, không trụ có thể thấy. Đại thừa cũng không đến, không đi, không trụ có thể thấy… nên gọi là Đại thừa. Lại như khoảng trước, khoảng sau, khoảng giữa của hư không đều bất khả đắc. Đại thừa cũng vậy, khoảng trước, khoảng sau, khoảng giữa đều bất khả đắc. Ba đời bình đẳng nên gọi là Đại thừa?

Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu các Bồ tát với ý muốn thù thắng, cầu chứng quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ đề thì thường nên gần gũi cung kính cúng dường, tôn trọng khen ngợi bạn lành chơn tịnh. Bấy giờ Thiện Hiện bạch Phật: - Bạch Thế Tôn! Những ai là bạn lành chơn tịnh của Bồ tát? Phật bảo Thiện Hiện:

Tổng Luận Đại Bát Nhã (bản cập nhật năm 2025)

Thiện Hiện bảo Xá Lợi Tử: Các đại Bồ tát, khi tu hành sáu pháp Ba-la-mật thấy sắc tịnh; nên thọ, tưởng, hành, thức tịnh; thấy mười hai xứ tịnh, nên mười tám giới tịnh; thấy tứ Thánh đế cho đến ba mươi bảy pháp trợ đạo tịnh, nên tam giải thoát môn, năm loại mắt, sáu phép thần thông tịnh; thấy Phật mười lực cho đến mười tám pháp Phật bất cộng tịnh, nên Nhất thiết trí, Đạo tướng trí, Nhất thiết tướng trí tịnh; thấy Bồ tác đạo tịnh, nên quả vị Giác ngộ tối cao tịnh.

Bấy giờ, cụ thọ Thiện Hiện lại bạch Phật: - Bạch Thế Tôn! Đại Bồ tát Bất thối chuyển này thành tựu công đức hi hữu rộng lớn vô lượng, vô biên không thể nghĩ bàn. Phật bảo: - Thiện Hiện! Đúng vậy! Đúng như lời ông nói! Vì sao? Vì đại Bồ tát này đã đạt được trí thù thắng vô lượng, vô biên, không đồng hạng với Thanh văn và Độc giác. Trụ trong trí này sẽ phát khởi bốn sự hiểu biết thông suốt thù thắng. Do bốn sự hiểu biết thông suốt này, trời, người, A tu la v.v… ở thế gian không thể vấn nạn, khiến cho trí tuệ biện tài của đại Bồ tát này cạn đi được.