Mùa Nobel đang nở rộ với các giải thưởng danh giá nhất trong nhiều lĩnh vực chuyên môn như Vật Lý, Hóa Học, Y Khoa, Văn Chương, Hòa Bình đang lần lượt được công bố. Sự thú vị tuyệt vời trong mùa phát giải Nobel là hầu hết người trúng giải đều thật sự xứng đáng là những nhân vật tinh hoa thời đại. Giải Nobel Văn Chương năm nay đang xoáy vào đề tài “hoang mạc tinh thần” hay “sa mạc vô tâm”... nói đến thân phận con người giữa vòng xoáy của sự cô độc trong cơn tuyệt vọng gần như tận thế của tâm hồn. Trước nỗi tuyệt vọng đầy cuồng nộ của phương Tây và nhẹ nhàng hơn ở phương Đông mình thử làm người cưỡi ngựa xem hoa, đi tìm vài giọt sương Thu trong cơn khát cháy...

Trong mùa Phật Đản 2569 (Phật lịch) - 2025 (Dương lịch) và khởi đầu cho mùa An Cư Kiết Hạ truyền thống Phật giáo và đồng thời là mùa Hè của tuổi trẻ học sinh, sinh viên… sinh hoạt hoằng pháp được khởi động với quý tu sĩ hàng giảng sư và giáo thọ nhiệt thành và từ ái phát tâm tham gia thuyết pháp, pháp thoại và tu học dành cho Phật tử từ tuổi trẻ đến hàng cao niên đang được tổ chức tại nhiều chùa viện trong cũng như ngoài nước. Tại Thành phố Sacramento, thủ phủ tiểu bang California và vùng phụ cận cũng đang có sự hiện diện hoằng pháp của hai danh tăng Phật giáo thời đương đại là Thiền sư Viên Minh và Thiền sư Giới Đức (nhà thơ, nhà văn Minh Đức Triều Tâm Ảnh) tại Thiền viện Diệu Nhân.

Giáo sư Cao Huy Thuần - tác giả nhiều sách như "Thấy Phật", "Nắng và hoa", "Khi tựa gối khi cúi đầu" - mất ở tuổi 87, tại Paris, Pháp. Ông Cao Huy Hóa, em trai Giáo sư Cao Huy Thuần, thông báo ông mất lúc 5h ngày 8/7 (giờ Hà Nội). Hòa thượng Thích Hải Ấn - Viện trưởng Học viện Phật giáo Việt Nam tại Huế - cho biết chờ thông tin từ gia đình, sau đó sẽ tổ chức buổi tưởng niệm giáo sư. Ông từng thỉnh giảng một số chuyên đề tại học viện.

Huế thường được mệnh danh là “Kinh đô Phật giáo” chẳng phải vì cảm hứng nghệ thuật hay cường điệu vẽ vời mà chính vì Huế có tới 332 ngôi chùa và niệm phật đường lớn nhỏ, trong đó có khoảng 100 ngôi cổ tự. Các ngôi chùa ngày nay hầu như đều được trùng tu nhưng vẫn giữ được nét kiến trúc cổ kính, căn bản mang đậm màu sắc văn hóa Phật giáo. Dẫu là dấu tích truyền thống của tôn giáo nhưng những ngôi chùa cổ của Huế vẫn tiềm tàng những giá trị tâm linh, văn hóa, lịch sử của vùng đất cố đô.

Một ngày mùa Thu, thi sĩ Trần Trung Đạo từ Boston gọi báo tin về sức khỏe của Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ ở Việt Nam đang ở vào tình trạng mong manh nhất từ trước tới nay. Dù câu chuyện trao đổi trên điện thoại liên quan thời sự và Phật sự, nhưng mối quan tâm đậm nét vẫn là Thầy Tuệ Sỹ. Ở chặng tuổi đời 80, tuổi đạo 70, thời gian dù chỉ là bóng câu qua cửa sổ, là chỗ dựa rất tương đối và chủ quan để làm phương tiện đo lường độ lớn, tầm cao và chiều sâu của một nhân vật; nhưng cũng ít nhiều có độ bám trong một khung cảnh lịch sử như Việt Nam qua bao thăng trầm biến động. Trong đó, đạo Phật Việt Nam đã đồng hành với đất nước và dân tộc dù thế sự có thăng trầm đến mức độ nào.

Môn học về tiếng mẹ đẻ của một dân tộc là giá trị tiêu biểu về tính nhân văn của con người và đất nước đó. Thử mở chương trình học về ngôn ngữ bản xứ của các nước có gia tài đồ sộ về ngôn ngữ và văn chương sẽ thấy rõ ràng sự nhất quán về danh xưng của môn học tiếng mẹ đẻ từ cấp tiểu học đến đại học của xứ đó: Trung Văn (中文), Anh Văn (English), Pháp Văn (Française)... Việt Văn (Ngữ Văn)! Các danh xưng Trung Văn, Anh Văn, Pháp Văn… đều có lịch sử suốt nhiều trăm năm; chỉ riêng lịch sử Ngữ Văn thì phải tính bằng số chục.

Được tin buồn Bạn hiền Lê Duy Đoàn đã tạ thế vào hồi 22:30 giờ ngày 10 tháng 4 năm 2022 trong chuyến đi từ Sài Gòn về thăm quê nhà tại Huế, hưởng thọ 77 tuổi (tuổi thật của anh là Bính Tuất, sinh năm 1946). Lê Duy Đoàn, nguyên quán làng An Ninh Hạ, xã Hương Long, Huế. Anh là cựu học sinh Quốc Học Huế khoá 1957-1964, cựu sinh viên Đại học Sư phạm Huế khoá 1967-1970, cựu giáo sư các trường: Trung học Đệ nhất cấp Hàm Long - Huế, trường Trung học Đại Lộc tỉnh Quảng Nam, trường Quốc Học và trường Gia Hội Huế. Ngoài cương vị thầy giáo, anh Lê Duy Đoàn còn là vị Huynh trưởng khả kính của đoàn Phật tử Huế. Là một giáo sư khoa học, Lê Duy Đoàn còn là một họa sĩ, một nhà văn, nhà hoạt động xã hội nhiệt thành, tâm huyết. Anh ra đi rất nhẹ nhàng, để lại nhiều thương tiếc cho gia đình, bằng hữu và xã hội.

Nếu có những khúc ngâm đoạn trường trong văn học thi ca làm cho người đọc qua nhiều thế hệ trải mấy nghìn năm vẫn còn cảm xúc đòi đoạn thì Chinh Phụ Ngâm và Cung Oán Ngâm Khúc là hai khúc ngâm tiêu biểu trong văn chương Việt Nam; cũng như Trường Hận Ca, Tam Lại Tam Biệt và Tần Phụ Ngâm được xem là “tam bi hùng ký” trong văn chương Trung Quốc thời Hậu Đường. Người Việt yêu thi ca thường ưa chuộng dư âm cùng ý vị lãng mạn và bi tráng giàu kịch tính hơn là vẻ bi phẫn và hùng tráng của hiện thực máu xương trong thi ca đượm mùi chinh chiến. Tâm lý nghệ sĩ nầy giúp lý giải một phần câu hỏi còn nằm trong góc khuất văn học là tại sao cho đến nay, hơn cả nghìn năm sau, tác phẩm Tần Phụ Ngâm vẫn chưa có người dịch ra tiếng Việt.

Thiền sư Thích Nhất Hạnh vừa viên tịch tại Huế lúc 00:00 giờ ngày 22- 01- 2022, ở tuổi 96 (1926-2022), tại chùa Từ Hiếu, Huế. Đây là ngôi chùa mà Thầy đã quy y thế phát xuất gia – trở về nương tựa Phật – đúng 80 năm về trước. Hình ảnh ra đi thanh tịnh nhất của một thiền sư trong truyền thống Phật giáo là: An nhiên thị tịch! (bình an ra đi trước mắt mọi người). Sư cô Chân Hiến Nghiêm, người Anh, hiện có mặt tại Pháp,thông báo rằng "lễ tang Thầy của chúng tôi sẽ được tổ chức ngay từ sáng Thứ Bảy, ở Huế và kéo dài 5 ngày”.

Chuẩn bị mở quà Giáng sinh năm 2021 và đón năm mới dương lịch 2022 thì được tin nhà thơ Tôn Nữ Hỷ Khương vừa ra đi, tôi nhớ ngay bốn câu thơ đã trở thành “Poetry Logo” gắn liền với tên tuổi của chị mà ai cũng sẽ rất ngạc nhiên nếu có một vị nào đó không thích: Còn gặp nhau thì hãy cứ vui, Chuyện đời như nước chảy hoa trôi Lợi danh như bóng mây chìm nổi Chỉ có tình thương để lại đời.