Văn học Abhidhamma có thể xem là môn Tâm Lý Học của Phật giáo vì bốn vấn đề được đem ra giải thích cặn kẽ hoàn toàn thuộc về con người và đặc biệt là phần tâm thức. Bốn pháp được đề cập là Citta (tâm), Cetasika (tâm sở), Rùpa (Sắc) và Nibbàna (Niết bàn). Tâm, Tâm sở, Niết bàn dĩ nhiên thuộc về tâm thức, nhưng Sắc pháp ở đây nói nhiều về thân thể con người và sự liên lạc giữa thân thể ấy với tâm thức.

Sống theo đúng năm giới thì sống thọ: Ðó là lời Ðức Phật dạy, mà cũng là một Chân lý được các bậc minh triết phương Ðông khẳng định.

Sa-môn Gotama từ bỏ sát sanh, tránh xa sát sanh, bỏ trượng, bỏ kiếm, biết tàm quý, có lòng từ, sống thương xót đến hạnh phúc của tất cả chúng sanh và loài hữu tình. - Này các Tỷ-kheo, đó là lời tán thán Như Lai của kẻ phàm phu.

Những người học Phật trên khắp thế giới phải cám ơn Tiến sĩ Thích Minh Châu về tác phẩm công phu này. Công trình của Tiến sĩ là so sánh kinh Trung bộ (Pàli Majjhima Nikàya) với Trung A-hàm (Madhyama Àgama), tạng kinh thuộc Nhất thiết hữu bộ (Sarvàstivàdins), hiện được duy trì trong bản dịch chữ Hán. Bởi ít ai đề cập một cách chi tiết, tạng kinh A-hàm (Àgama) hầu như bị niêm phong đối với phần đông học giả quan tâm đến Phật giáo, vì họ thiếu kiến thức về chữ Hán. Tác phẩm của Tiến sĩ Thích Minh Châu có nhiều khám phá đáng ngạc nhiên. Ông đã chứng minh rằng bản kinh A-hàm (Àgama) bằng chữ Hán và bản kinh bộ Pàli (Pàli Nikàya) này có rất nhiều điểm tương đồng và cũng khá nhiều dị biệt.

Video: Tang Lễ Đức Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Minh Châu

Tương Ưng Bộ (Samyutta Nikàya) là bộ kinh thứ ba trong kinh tạng Pàli (Trường bộ, Trung bộ, Tương Ưng bộ, Tăng Chi bộ, và Tiểu bộ). Bộ kinh là một tập hợp các bài kinh dài ngắn không đều, nhưng đa số là các bài kinh ngắn, được sắp xếp và kết nhóm theo từng loại chủ đề, gọi là Tương Ưng (Samyutta). Có tất cả là 56 Tương Ưng được bố trí vào 5 tập, gọi là 5 Thiên (Vagga)...

Nếu Đạo đức Phật giáo là một nếp sống đem lại hạnh phúc an lạc, nếp sống ấy cũng là một nếp sống đề cao cho con người vào một vị trí tối thượng...

Đây là Tuyển tập thứ hai (Tuyển tập đầu: “Hãy tự mình thắp đuốc lên mà đi”) của chúng tôi nhan đề: “CHÁNH PHÁP VÀ HẠNH PHÚC”, muốn nói đến Pháp lạc đã thấm nhuần sâu đậm mọi người được tiếp cận với giáo pháp của đức Bổn Sư. Các bài này trải qua một thời gian khá dài, từ khi chúng tôi làm Viện trưởng Viện Đại học Vạn Hạnh cho đên khi làm Viện chủ Thiền Viện Vạn Hạnh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phật học Việt Nam. Trong thời gian ấy, khi nào có dịp tổ chức các lễ Phật Đản, Vu Lan, Thành Đạo, hay có các cuộc hội thảo về đạo đức về giáo dục đó là những dịp chúng tôi nói chuyện với Phật tử, và chính nhờ các cuộc nói chuyện này, Tuyển tập được sưu tầm và ra mắt các Phật tử. Các tư liệu sử dụng trong Tuyển tập này phần nhiều lấy từ Nikàỵa, và đặc biệt tập Trung Bộ Kinh, một bộ kinh rất súc tích, rất phong phú, rất trung thành với những lời dạy căn bản của đức Phật.

Tiểu Bộ Kinh - Hòa thượng Thích Minh Châu dịch Việt

Giá trị của tập sách này là diễn đạt được tiến trình lịch sử tư tưởng Phật giáo qua ba giai đoạn: Phật giáo nguyên thủy, Phật giáo các bộ phái, và Phật giáo Ðại thừa.